8 years ago · Sofia Koufopoulou ·
Πώς προετοιμάζω το παιδί ότι θα έχει αδερφάκι;
Πολλοί γονείς αναρωτιούνται: «Πώς προετοιμάζω το παιδί μου όταν πρόκειται να γεννηθεί ένα μικρότερο αδερφάκι; Ποια είναι η σωστή στάση και συμπεριφορά ώστε να μειώσω τις πιθανότητες εκδήλωσης έντονης ζήλειας;»
Η παιδική ζήλεια είναι η φυσική αντίδραση του παιδιού στον ψυχικό πόνο, είναι η έκφραση των αισθημάτων παραγκωνισμού και εγκατάλειψης που νιώθει ύστερα από τη γέννηση και τον απρόσκλητο ερχομό του μικρού αδερφού στο σπίτι. Αισθάνεται πληγωμένο, βιώνει μία αληθινή εκθρόνιση, καθώς χάνει την αγκαλιά, την προσοχή, και τον αποκλειστικό χρόνο που του αφιέρωνε η μητέρα του. Έτσι νιώθει ότι ο μικρός αδερφός-ή παίρνει τη θέση ενός αντιπάλου που του έκλεψε την αγάπη από τους γονείς του.
Αυτό το αίσθημα της ζήλειας το εκδηλώνει μέσα από την αλλαγή στη συμπεριφορά του όπως το φάγωμα νυχιών, τις εκρήξεις θυμού, την επιθετικότητα, τη νυχτερινή ενούρηση, φοβίες καθώς και με διάφορες άλλες ψυχοσωματικές εκδηλώσεις όπως μείωση όρεξης, εμετούς, πόνους χωρίς αιτία. Ακόμη συχνά βλέπουμε το παιδί να πηγαίνει σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης, δηλαδή αρχίζει να μπεμπεκίζει, να μπουσουλάει, να θέλει να πιει γάλα από το μπιμπερό.
Η εκδήλωση της ζήλειας πέρα από το χαρακτήρα και την ψυχική ωριμότητα των παιδιών εξαρτάται και από τη συμπεριφορά των γονέων.
Όσον αφορά λοιπόν τη συμπεριφορά των γονέων είναι σημαντική η προετοιμασία του παιδιού για τον ερχομό του νέου μέλους ώστε να πάρει θετική στάση, στάση αγάπης και προστασίας προς το μικρό αδερφάκι.
Αρχικά μπορούμε με αντικειμενικό τρόπο να περιγράψουμε τις νέες συνθήκες που θα προκύψουν τονίζοντας ότι θα αλλάξει η ζωή όλης της οικογένειας και την ανάγκη βοήθειας της μητέρας από το παιδί. Έτσι με τον ερχομό του νέου μέλους ενθαρρύνουμε την ενεργητική συμμετοχή του μεγαλύτερου παιδιού, φυσικά με την επίβλεψη και καθοδήγηση της μητέρας, στην περιποίηση του νεογέννητου μωρού.
Επιπλέον βάζουμε το παιδί να πάρει μέρος στις ετοιμασίες που κάνουμε για τον ερχομό του βρέφους. Συγκεκριμένα, μπορεί να βοηθήσει να τακτοποιήσουμε το δωμάτιο, να αγοράσουμε ό,τι χρειαζόμαστε και μην ξεχάσουμε να πάρουμε ένα δώρο που θα του το προσφέρει εκείνος τη μέρα του ερχομού του στο σπίτι και άλλο ένα δώρο που υποτίθεται του έφερε το νεογέννητο, ώστε με αυτό τον τρόπο να αρχίσει ο ψυχικός δεσμός μεταξύ τους. Αποφεύγουμε να κάνουμε οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη αλλαγή, να του αλλάξουμε δωμάτιο, κρεβάτι, ή να πάει στο νηπιαγωγείο. Ακόμη, σχετικά με τις μέρες που η μητέρα θα λείπει στο μαιευτήριο καλό είναι να μην πάμε το παιδί σε άλλο σπίτι όπως γιαγιάς αλλά η γιαγιά, να μείνει στο σπίτι του παιδιού.
Όταν πλέον είναι όλη η οικογένεια στο σπίτι, είναι σημαντικό να ασχολούμαστε και με το πρώτο παιδί και να του δείχνουμε έμπρακτα ότι συνεχίζουμε να το αγαπάμε. Συγκεκριμένα, μπορούμε να κάνουμε κάτι μαζί του που δεν μπορούμε με το μικρότερο παιδί και να το παρακινούμε να έχει πρωτοβουλία, ανάλογα με την ηλικία του βέβαια, όπως για ρούχα, παιχνίδια. Ο πατέρας μπορεί να ασχολείται περισσότερο μαζί του ώστε να μένει η μητέρα με το μικρό παιδί, και να το ενθαρρύνουμε να συναναστρέφεται και με παιδιά της ηλικίας του, και όχι μόνο στο σπίτι με το μικρότερο αδερφό. Σε αυτό βοηθούν οι ευχάριστες, εκτός σπιτιού, δραστηριότητες, με τις οποίες το ενισχύουμε να γίνει αυτόνομο, ανεξάρτητο, να αναπτύξει τις ικανότητές και τα προσόντα του. Μέσω της συναναστροφή του λοιπόν με συνομήλικα παιδιά καλλιεργείται στο παιδί πέρα από την ατομική πρόοδο και προσωπική ανάπτυξη και η ομαδική συνεργασία. Όσο περισσότερο βοηθάμε το παιδί να προχωράει στην αυτοπραγμάτωσή του, να έχει εμπιστοσύνη, αυτοπεποίθηση, να αναπτύσσει τις ικανότητές του τόσο θα ξεπερνά ευκολότερα τα αισθήματα ζήλειας όταν αναδύονται.
Εν κατακλείδι, το θέμα της ζήλειας είναι σημαντικό, καθώς σχετίζεται με την ψυχική υγεία του παιδιού. Όσο το παιδί με τη βοήθεια των γονέων ξεπερνάει τα αισθήματα ζήλειας, προχωρά στις σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης. Το είδος λοιπόν και η ποιότητα των σχέσεων που θα έχει ένα παιδί με τα αδέρφια του επηρεάζει και την ποιότητα των σχέσεων που θα έχει αργότερα στην κοινωνία ως ενήλικας. Αξίζει επομένως να είμαστε δίπλα σε καθετί που βιώνει το παιδί στην πορεία της ανάπτυξής του, και να του δίνουμε χώρο και χρόνο να εκφράζει τα συναισθήματά του και να αποδέχεται σταδιακά τις αλλαγές.
Βιβλιογραφία
Διονύσιου Δ. Μπέκου, Αδέλφια και αδελφές, Αθήνα 1986